Motivasiya nədir?

Motivasiya nədir?

Motivasiya insanı müəyyən məqsədə çatmaq üçün müəyyən bir şəkildə işləməyə sövq edən enerji və həvəs vəziyyəti kimi müəyyən edilə bilər. İnsanı hədəflənən nəticəyə çatmağa sövq edən motivasiya, hansı çətinliklə qarşılaşsa da, insanın bu yola bağlılıqla davam etməsini təmin edir. Motivasiya uğurun açarlarından biridir. Qısacası, motivasiya nədir sualına cavab olaraq “insanın uğura gedən yolda irəliləməsini və təslim olmamasını təmin edən enerji vəziyyətidir” tərifini vermək olar.

Nəyə görə motivasiyaya ehtiyac duyuruq?

Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, motivasiya bizi uğura aparır. Buna görə də uğur qazanmaq üçün ilk növbədə motivasiya vacibdir. Insan həyatındakı motivasiya insanlara müntəzəm, səmərəli və həvəslə işləməyə imkan verir. İş yerində motivasiya xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. İşçilərin səmərəli və iş yerinə bağlılığı ilə işləməyə daim həvəsləndirmək bunun üçün vacibdir. Yüksək motivasiya işçilərin məhsuldarlığını artırır və şirkətə daha yaxşı nəticələr əldə etməyə imkan verir.

Motivasiya növləri hansılardır?

Motivasiyanın iki əsas növü var, bunlar daxili və xarici motivasiyadır.

Daxili Motivasiya: Motivasiyanın ən təmiz formasıdır. Adından da göründüyü kimi, heç bir mükafat gözləmədən insanın daxilindən gələn motivasiyadır. Bu, özünü məqsədə yönəltməyi özündə ehtiva edir. Pəhriz saxlayan insanlarda və imtahan üçün çalışan tələbələrdə görülən bir motivasiya formasıdır və güclü iradə tələb edir. Daxili motivasiya nəticəsində insan özünü müsbət istiqamətdə inkişaf etdirir.

Xarici Motivasiya: İstənilən effekti əldə etmək üçün xaricdən gözlənilən motivasiya növüdür. Uğur ehtiyacı, pul, prestij və mükafatlar kimi elementlər xarici motivasiya nümunələridir. Xarici motivasiya insanın daxili motivasiyasını da artıra bilər.

Daxili motivasiyanı artırmaq üçün bəzi üsullar bunlardır:

• Özünüzü yaxşı tanıyın. Güclü və zəif tərəflərinizi bilin.
• Vaxtınızdan yaxşı istifadə edin. Vaxtın dəyərini bilin və ondan səmərəli istifadə etməyə diqqət edin.
• Məqsədə çatmağın çətin ola biləcəyini bilin. Məqsədlər nail olmaq üçündür. Qəbul edin ki, ona çatmaq çətin ola bilər və bu barədə özünüzə müsbət təkliflər verin. Mənfi düşüncələrdən qurtularaq müsbət cəhətlərə diqqət yetirin.
• Nəticəyə diqqət yetirin. Məqsədinizə çatmağın sizi necə hiss etdirəcəyini düşünün və bu hissi əldə etməyə çalışın.
• Motivasiya verici vasitələrdən yararlanın. Motivasiya kitablarından, hekayələrindən və filmlərindən faydalanın.
• Fasilə verin. Bir məqsədə çatmaq bəzən yorucu ola bilər. Yorğun olduğunuzu düşündüyünüz zaman qısa fasilələr verin və bu fasilələrdə rahatlamağınıza səbəb olacaq bəzi fəaliyyətlər (gəzmək, musiqi dinləmək, hobbinizlə məşğul olmaq və s.) edin.

Psixoloq Rahidə Şahverdiyeva